رنگهای متفاوت ادرار معناهای متفاوتی دارند که با دانستن آن میتوانیم به وجود مشکلاتی در بدن خود پی ببریم. برای همه ما پیش آمده که از رنگ ادرار خود احساس خطر کرده و با متفاوت شدن رنگ ادرار ، به اتفاقاتی در بدن خودمان پی ببریم که البته تا به حال دقیقاً نمیدانستیم این اتفاقات در کجا و به چه دلیل میباشد. در این مطلب با معنای رنگ ادرار ، آشنا میشوید.
هرگاه که به دستشویی میرفتید ، در واقع آینه سلامتی بدنتان جلوی رویتان بوده و شما با بیمیلی تمام از آن روی برمیگرداندید! رنگ ادرار به خوبی میتواند یک شمای کلی از وضعیت سلامتیتان را در اختیارتان بگذارد. میزان آب بدن ، نوع غذایی که خوردهاید و حتی اثرات جانبی داروی مصرفی نیز در رنگ ادرار هویدا میشوند. در ادامه میخواهیم معنای هر رنگ را به شما بگوییم تا شما هم از این پس بیشتر حواستان به سلامتیتان باشد.
ادرار بدون رنگ
احتمالاً شنیدهاید که نوشیدن هشت لیوان آب در طول روز برای سلامتی ضروری است. اما اگر رنگ ادرار شما درست مانند آب بیرنگ است ، به احتمال فراوان بیش از حد معمول آب مینوشید. نوشیدن هشت لیوان آب در طول روز ضرری به شما وارد نمیکند ، اما هیچ دادهای برای اثبات اینکه بدن واقعاً به هشت لیوان آب احتیاج دارد هم در دست نیست ! " جین میلر " ، دانشیار اورولوژی دانشگاه واشنگتن میگوید : اگر زیادی آب بنوشید ، نصف روز را باید در دستشویی بگذرانید.
رنگ ادرار زرد کمرنگ
این رنگ باید هدف غایی شما در دستشویی باشد. باید تمام سعیتان این باشد که رنگ ادرارتان به زرد کمرنگ نزدیک شود ، درست چیزی بین آب زلال و رنگ آب سیب. در این صورت میدانید که آب کافی به بدنتان میرسد. زرد کمرنگ وضعیت عادی بدن را نشان میدهد.
رنگ ادرار زرد درخشان
انگار بر روی رنگ ادرار شما ، افکت نئون کار گذاشته شده است! مشکل را باید از خانواده ویتامین ب جویا شوید. هرگاه ویتامین B2 در برابر اشعه فرابنفش قرار گیرد ، به صورت طبیعی فلوئورسنت میشود. شاید از دیدن رنگ زرد درخشان کمی دلخور شوید ، اما جای نگرانی وجود ندارد. بدن انسان به طور طبیعی آن میزان از ویتامین B2 را که نیاز ندارد ، از طریق ادرار تخلیه میکند. ممکن است غذاهای حاوی این ویتامین را زیاد میل کردهاید و یا حتی مکمل نوش جان کرده باشید. ویتامین B2 تقریباً در تمام مولتی ویتامینها و همچنین غذاهایی مانند تخم مرغ ، گوشت ارگانیک و لبنیات وجود دارد.
رنگ ادرار زرد مایل به قهوهای
اگر رنگ ادرار شبیه رنگ آب سیب باشد ، در واقع در تیرهترین حالت ممکن از طیف رنگهای «عادی» خواهد بود. شاید فکر کنید که رنگ زرد مایل به قهوهای نشان از عدم رسیدن آب کافی به بدن باشد ، اما اینطور نیست. این رنگ غلظت بالای ادرار شما را نشان میدهد. البته ادرار غلیظ به معنای عدم رسیدن آب کافی به بدن نیست.
کلیههای شما میتوانند به خوبی ادرار را متمرکز کند تا علائم مشکل عدم رسیدن آب کافی به بدن پدید نیاید. با این حال ، اگر شما جزو این دسته از افراد هستید ، پس بهتر هست کمی بیشتر آب بنوشید ، به ویژه اگر زیاد تمرین میکنید.
رنگ ادرار قهوهای
ادرار قهوهای میتواند با " میوگلوبینوریا " یا همان وجود میوگلوبین ( پروتئین موجود در ماهیچهها ) در ادرار در ارتباط باشد. رنگ قهوهای ادرار بیش از هر چیز احتمالاً با " رابدومیولیز " مرتبط است. این بیماری در واقع آسیب و تخریب ماهیچههای اسکلتی بدن انسان است که در آن ، فیبرهای ماهیچهای بر اثر آسیب دیدن ماهیچههای میمیرند و سپس وارد جریان خونی میشوند. اگر این بیماری درمان نشود ، به مرور زمان میتواند منجر به آسیبهای کلیوی شود.
رنگ ادرار آبی مایل به سبز و نارنجی
اگر جزو این دسته هستید ، نیازی نیست خودتان را سرزنش کنید. شاید در حال مصرف دارویی برای عفونت دستگاه ادراری هستید که در این صورت وجود رنگ آبی مایل به سبز در ادرار یکی از اثرات جانبی آن است. در این داروها از متیلن آبی استفاده میشود که این رنگ خودش را در ادرار نشان میدهد. اگر هم از داروی « فنازوپیریدین » مصرف میکنید ، رنگ ادرار شما نارنجی خواهد شد. فنازوپیریدین برای درمان علائمی نظیر درد و سوزش هنگام ادرار ، احساس دفع فوری یا تکرار ادرار ناشی از تحریک مخاط مجاری ادراری تحتانی مصرف میشود.
این دو حالت در زمان مصرف دارو نرمال حساب میشوند ، اما اگر پس از اتمام مصرف داروها همچنان این رنگها را مشاهده کردید ، بهتر است آن را با پزشک خود در جریان بگذارید.
رنگ ادرار صورتی یا قرمز
مشاهده رنگ خون در ادرار میتواند نشان دهنده چندین حالت باشد. یکی از حالتهایی که جای نگرانی ندارد این است که زیادی چغندر میل کردهاید. رنگدانههای موجود در چغندر در حجم بالا میتواند رنگ ادرار را قرمز کند. این تغییر رنگ اصلاً نگران کننده نیست و به سرعت از بین میرود. اما اگر رنگ قرمز تداوم داشت ، باید هر چه زودتر آزمایش ادرار دهید تا مبادا خون وارد مجرای ادراری شما شده باشد. وجود خون در ادرار میتواند حاکی از عفونت دستگاه ادراری و یا سنگ کلیه باشد که اغلب با درد و ناراحتی همراه است.
سرطان مثانه ، کلیه و میزنای نیز میتواند یکی دیگر از دلایل وجود خون در ادرار باشد که در صورت مشاهده خون ، فوراً نزد پزشک متخصص بروید ، زیرا این سرطانها درد ندارند و گاهاً به طول متناوب خونریزی میکنند.
لکه های تغییر رنگ خفیف در پوست ناحیه لخته خون ، ممکن است چندان عاملی تهدیدکننده برای زندگی انسان به نظر نرسند ، اما لخته های خون که در سیاهرگ های پا شکل میگیرند ، اگر درمان نشوند و یا به طور طبیعی از بین نروند ، ممکن است از سیاهرگ های پا جدا شده و همراه با جریان خون به ریه ها وارد شوند که در این حالت موجب آمبولی ریوی (PE) میشوند.
در بیشتر موارد ، یک لخته خون پا به واسطه سفرهای طولانی مدت و بی تحرکی بدن - به عنوان مثال، عدم تحرک در فضاهای تنگ مانند هواپیما یا اتوبوس که امکان کشش پاها یا ایستادن و قدم زدن چندان وجود ندارد - شکل می گیرند. در ادامه با برخی از نشانه ها که ممکن است از وجود یک لخته خون خطرناک در پا حکایت داشته باشند، بیشتر آشنا می شویم.
قرمزی
تغییر رنگ خفیف در پوست ناحیه لخته خون ، اغلب یکی از نخستین نشانه های شکل گیری ترومبوز (یا لخته) در سیاهرگ است. دلیل تغییر رنگ پوست بسیار ساده است : مجموعه های متراکم از خون زیر سطح پوست با بزرگتر شدن اندازه نمایانتر میشوند.
اگر به طور مداوم با وصله های قرمز رنگ پوست در پاهای خود مواجه میشوید ، به ویژه پس از آسیب دیدگی یا عمل جراحی ، باید این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید. مشخصه قرمزی پوست ناشی از لخته خون در پا این است که با گذشت زمان از بین نمیرود و یا بدون هیچ دلیلی قابل مشاهده ای تشدید میشود.
تورم
تورم دردناک ممکن است در محل لخته خون شکل بگیرد ، به ویژه اگر لخته در ناحیه قدم ، قوزک یا ساق پا شکل گرفته باشد. این نواحی دارای تراکم های بافتی و استخوانی افزایش یافته هستند و شرایط برای بدن به منظور از بین بردن طبیعی لخته خون شکل گرفته را دشوارتر میکند.
یکی از نشانه های مشخصه تورم مرتبط با لخته خون این است که به درمانهای معمول مانند استفاده از کمپرس های گرم یا سرد واکنشی نشان نمیدهد. همچنین ، تورم ممکن است بدون دلیل مشخصی به ناگاه تشدید شود و یا ممکن است بدون هیچ گونه آسیب خارجی به ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته شکل گرفته باشد.
گرمای پوست
لخته شدن خون اغلب موجب تغییر در دما میشود. در لخته های خون پا ، دمای پوست در ناحیه ای که لخته خون قرار دارد ، ممکن است افزایش یابد و هنگام لمس کاملاً این تفاوت دما احساس شود.
پوست گرم اغلب با نشانه های دیگر از جمله خارش و حالتی ضرباندار همراه است. همانند دیگر نشانه ها ، این شرایط نیز به درمانهای خانگی واکنش چندانی نشان نمیدهد و در صورت عدم درمان با گذشت زمان تشدید خواهد شد.
غش کردن
غش کردن و احساس سرگیجه ممکن است در صورت ناتوانی بدن برای از بین بردن لخته خون به طور طبیعی ، یا در صورت جدا شدن و حرکت لخته به سمت ریه ها رخ دهند. سرگیجه ممکن است بیشتر زمانی که از حالت خوابیده یا نشسته برمیخیزید ، شکل بگیرد و به دلیل ماهیت غیر اختصاصی این نشانه ، بسیاری از مردم آن را با امکان وجود لخته خون مرتبط نمیدانند.
از دست دادن هوشیاری نشانه ای جدی محسوب میشود که باید علت دقیق آن توسط پزشک مشخص شود. این حالت خطر ایجاد آسیب های جدی را به همراه دارد زیرا ممکن است سر یا دیگر بخش های حساس بدن هنگام فرو افتادن به جایی برخورد کنند.
افزایش ضربان قلب
با بزرگ شدن اندازه لخته خون ، بدن تلاش خود برای از بین بردن آن را بیشتر میکند و سختتر کار کردن اندام های حیاتی مانند قلب به افزایش ضربان آن منجر میشود. اختلال در عملکرد قلب میتواند نشانه دهنده این باشد که لخته خون پا را ترک کرده و به دیگر بخشهای بدن سفر کرده است. اگر این گونه باشد ، شما احتمالاً نشانه های دیگری از جمله درد تیز و شدید در قفسه سینه که هنگام تنفس عمیق تشدید میشود را نیز تجربه خواهید کرد.
افزایش ضربان قلب میتواند موجب نشانه های روانی از جمله اضطراب و در موارد شدید ، حملات هراس شود. اگر بدون کنترل باقی بماند ، آهنگ سریع و مداوم ضربان قلب میتواند به مشکلات پزشکی دیگر نیز منجر شود و از اینرو مراجعه به پزشک و بررسی دقیق شرایط اهمیت دارد.
خستگی
هر بیماری ، مانند یک لخته خون ، سیستم ایمنی بدن را مجبور به اضافه کاری میکند که میتواند شکل گیری احساس خستگی و ناتوانی را به همراه داشته باشد. همانند بسیاری دیگر از نشانه های ترومبوز سیاهرگی عمقی ، خستگی میتواند نشانه ای غیر اختصاصی محسوب شده و از این رو ، تشخیص ریشه شکل گیری آن دشوار باشد. در نتیجه ، اگر به طور مداوم احساس خستگی میکنید ، توجه به نشانه های دیگر وجود لخته خون اهمیت دارد.
مشخصه خستگی مرتبط با لخته خون این است که بدون هیچ دلیل خاصی به ناگاه شکل میگیرد. به بیان دیگر، حتی اگر یک فعالیت جسمانی شدید انجام نداده باشید نیز ممکن است احساس ناتوانی در شما شکل بگیرد و حتی پس از خواب کافی همچنان احساس خستگی کنید.
تب
یک لخته خون ، به ویژه اگر جدا شده و وارد جریان خون شده باشد ، ممکن است موجب تب خفیف شود. افزون بر افزایش دمای بدن ، نشانه های تب شامل تعریق یا لرز، سردرد مداوم ، ضعف بدن ، کم آبی بدن و کاهش اشتها میباشد.
در موارد شدید ، تب میتواند موجب شکل گیری نشانه هایی از جمله تحریک پذیری و اختلالات خلق و خو، گیجی ، تشنج ، یا حتی توهم شود. این نشانه ها اغلب زمانی رخ میدهند که دمای هسته بدن در دامنه بسیار بالا ، بین 39.4 و 41.1 درجه سلسیوس باشد.
حساسیت به لمس
گاهی پوست اطراف لخته خون ، حتی اگر در اعماق پا باشد ، ممکن است نسبت به لمس حساس شود ، بدون این که نشانه ای از کبودی روی سطح پوست باشد. همچنین ، سیاهرگ های زیر سطح پوست در ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته ممکن است قابل مشاهده شوند ، اگرچه این شرایط تا زمانی که لخته خون به اندازه نسبتاً بزرگی نرسیده باشد ، رخ نمیدهد.
توجه داشته باشید که حساسیت به لمس ممکن است در هر دو پا شکل بگیرد ، حتی اگر یکی از آنها تحت تاثیر لخته خون قرار گرفته باشد. این ممکن است به دلیل استفاده بیشتر از پای قویتر به طور ناخودآگاه باشد که به نوبه خود فشار عضلانی و مفصلی را تحریک میکند که درد و حساسیت به لمس را در پی دارد.
بدون نشانه
تقریباً نیمی از افرادی که یک لخته خون در پا (یا ترومبوز سیاهرگی عمقی) را تجربه میکنند ، نشانه های اندک یا هیچ نشانه ای ندارند. در شرایطی که یک لخته خون بدون نشانه معمولاً حکایت از این دارد که ترومبوز هنوز به مرحله ای جدی نرسیده است ، اما همواره نیز این گونه نیست. حتی لخته های خون بزرگ که نیاز فوری به توجه پزشکی دارند میتوانند گاهی اوقات بدون هیچ نشانه ای باشند و در جریان خون حرکت کنند.
اگر در معرض خطر قرار دارید ، این یکی از دلایل اهمیت انجام فعالیت هایی است که از شکل گیری لخته های خون پیشگیری میکنند. استفاده از پوشاک راحت ، پرهیز از ایستادن و نشستن برای مدت زمان بیش از یک ساعت ، کاهش مصرف نمک و فعال باقی ماندن از لحاظ جسمانی از جمله اقداماتی هستند که میتوانید مد نظر قرار دهید.
سیاهرگ های متورم
گاهی اوقات ، یک لخته خون سرسخت خود را از طریق تورم در سیاهرگ های سطحی یا اطراف قسمتی از پا که توسعه مییابد ، نشان خواهد داد. اگر پدیده ای مشابه را در دیگر قسمت های بدن تجربه نمی کنید ، باید توجه ویژه ای به این نشانه داشته باشید.
در بیشتر موارد ، سیاهرگ های متورم ، عوارض یا مشکلاتی را موجب نخواهند شد. با این وجود ، در مواردی که لخته خون فشار قابل توجهی روی رگ های خونی اطراف وارد می کند ، امکان پارگی داخلی وجود دارد و قرمزی یا کبودی تشدید شده را موجب شود.